Status Klienta Profesjonalnego

Czyli o tym jak zostaliśmy wystryknięci na dudaka.....

W związku z decyzją europejskiego organu nadzoru ESMA obniżenie poziomu dźwigni na rynku Forex oraz innych kontraktów CFD stało się faktem. W obecnej chwili wszyscy Brokerzy w Europie informują swoich klientów o bieżących zmianach, które przedstawiają się tak jak poniżej.

Uwaga! Poniższy artykuł stanowi jedynie opinię autora i nie jest interpretacją bieżacego prawa.

Poziom dźwigni finansowej:

• 30:1 w przypadku głównych par walut
• 20:1 w przypadku par walut innych niż główne, złota i głównych indeksów giełdowych
• 10:1 w przypadku towarów innych niż złoto i indeksów giełdowych innych niż główne
• 5:1 w przypadku pojedynczych instrumentów kapitałowych i wszelkich bazowych niewymienionych w inny sposób;
• 2:1 w przypadku kryptowalut

Ażeby móc zachować obecny stan dźwigni należy wystąpić o zmianę statusu z klienta detalicznego na klienta profesjonalnego. Zmiana ta może nastąpić, ale pod pewnymi warunkami. Innymi słowy o status klienta profesjonalnego mogą wystąpić klienci którzy:

1. Zawierają transakcje o wartości stanowiącej co najmniej równowartość w złotych 50 000 euro każda na odpowiednim rynku ze średnią częstotliwością co najmniej 10 transakcji nakwartał w ciągu czterech ostatnich kwartałów.
2. Wartość portfela instrumentów i produktów finansowych Klientów łącznie ze środkami pieniężnymi wchodzącymi w jego skład wynosi co najmniej równowartość wzłotych 500 000 euro.
3. Klienci pracują lub pracowali w sektorze finansowymprzez co najmniej rok na stanowisku, które wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów i produktów finansowych lub usług inwestycyjnych, które miałyby być świadczone przez firmę inwestycyjną na ich rzecz na podstawie zawieranej umowy.

Wyżej wymienione kwoty w euro są przeliczane na równowartość w złotych przy zastosowaniu średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu poprzedzającym datę złożenia żądania zmiany kategorii z Klienta Detalicznego na Klienta Profesjonalnego.

Dowodem spełnienia ww. warunków są:

1.  Wyciągi z rachunków instrumentów finansowych potwierdzające dokonywane transakcje oraz wartość portfela w zakresiespełnienia warunku, o którym mowa w pkt 1 i 2.
2.  Świadectwa pracy, umowy cywilnoprawne określające zakres obowiązków lub adekwatne dokumenty, przetłumaczone na język polski potwierdzające staż pracyw sektorze finansowym oraz posiadaną wiedzę w zakresie instrumentów i produktów finansowych w zakresie spełnieniawarunku, o którym mowa w pkt 3.

Z powyższych danych dokładnie widać, że zmiana statusu na Klienta profesjonalnego nie jest prostym przekwalifikowaniem się i dla przeciętnego Kowalskiego zazwyczaj okaże się niemożliwa. Ale czy nawet spełniając powyższe warunki takie zmaiana się opłaca?

Otóż dyrektywa MiDIF nakłada na instytucję finansową z która podpisaliśmy umowę szereg obowiązków związanych ze świadczeniem usług inwestycyjnych i oferowaniem klientom instrumentów i produktów finansowych. Zgodnie z wymogami Bank, Broker, Fundusz i każda inna instytucja jest zobowiązana przekazywać nam informacje adekwatne do inaszej wiedzy i doświadczenia związanego z inwestowaniem w instrumenty i produkty finansowe. W związku z tym pojawia się pytanie. Co dla nas oznaczają tak pięknie dobrane słowa? Czym są takie informacje adekwatne do naszej wiedzy i doświadczenia?

Oczywiście instytucje finansowe są zobowiązane do działania w najlepiej pojętym interesie Klienta oraz do przekazywania Klientom informacji o charakterystyce poszczególnych instrumentów i produktów finansowych, jak również związanych z nimi rodzajach ryzyka. Odbywa się to jednak według zakresu obowiązków pojmowanych w kategorii Klienta detalicznego i Klienta profesjonalnego. Pomijając piękna retorykę Banków oraz firm finansowych dotyczących świadczonych usług, zmiana statusu na Klienta profesjonalnego oznacza nic innego jak rezygnację z ochrony jaką posiada Klient detaliczny.  Ochrona taka nie ogranicza się tylko do zabezpieczenia rachunków przed saldem ujemnym, informowania o ryzyku lub szkoleń ale także dotyczy transparentności samej instytucji, która w przypadku klientów indywidualnych musi informować o segregacji środków lub  przetrzymywaniu ich na rachunkach zbiorowych. Do tego dochodzą informacje dotyczące przenoszenia rachunków pomiędzy podmiotami i państwami.  Tak jak w przypadku Klientów detalicznych każda instytucja finansowa musi nas o tym poinformować, tak w przypadku statusu Klienta profesjonalnego nie ma już takiego obowiązku. Poniżej możemy zapoznać się z tabelą podstawowych praw i obowiązków jakie muszą spełnić Brokerzy w stosunku do poszczególnych kategorii klientów.

Tabela zakresu obowiazków

Po uważnej analizie powyższych danych możemy stwierdzić, że w wyniku decyzji ESMA jako Klienci indywidualni zostaliśmy na przysłowiowym lodzie. I chociaż te przepisy w zależności od kraju lub nowelizacji mogą się różnic co do szczegułów to jednak, jeżeli chcemy zachować dotychczasowe warunki handlu musimy dobrowolnie zrezygnować z ochrony i w razie jakichkolwiek problemów radzić sobie sami. Wszystko sprowadza się więc do tego, że w razie nadużyć możemy dochodzić swoich praw jedynie przed sądami. Przy czym należy zauważyć, że w przypadku statusu klienta profesjonalnego, Broker praktycznie nic nie musi, i o ile nie będziemy wstanie niczego udowodnić stoimy na przegranie pozycji. Warto więc się zastanowić komu służy tego rodzaju prawo? Wygląda na to że zabieg obniżenia lewara nie ma na celu ochrony klientów detalicznych, w przeciwnym razie prawo zostałoby zaostrzone, tylko odciążenie Banków oraz firm Brokerskich, które od teraz nie muszą ponosić odpowiedzialności z tytułu partycypowania w ryzyku wynikającym z udzielania wysokiej dźwigni finansowej, jak również opiekować się rachunkiem klienta.

Dariusz Kaniewski